Schoolbrengweek - lesmateriaal groep 5-8

Leerdoel

Leerlingen weten wat er op een veilige fiets moet zitten

De les

Om veilig aan het verkeer te kunnen deelnemen is het belangrijk dat je de verkeersregels kent en goed kunt fietsen. Maar ook een veilige fiets is belangrijk.

• Haal een fiets in de klas en bespreek met de leerlingen welke onderdelen er allemaal op een fiets moeten zitten.
• Voer samen met de leerlingen een fietscontrole uit. Eventueel kunnen enkele handige ouders of opa’s en oma’s u hierbij helpen. In de webshop van SCHOOL op SEEF kunt u kosteloos de ‘SEEF Veilige Fiets sticker’ bestellen.
• Groep 3-4: Maak gebruik van de werkbladen ‘fietsonderdelen’ of ‘fietsenkeuring’ (zie blz 3 en 4)

Extra

Huis, Boompje Beestje heeft een leuke aflevering over de fiets.

Pimp je fiets: de les

Gelukkig zien niet alle fietsen er hetzelfde uit. Anders zou je jouw fiets misschien helemaal niet herkennen in de fietsenstalling. Laat de leerlingen hun fiets, schoenen of step versieren. Besteed hierbij ook aandacht aan verkeersveiligheid, want is het nog veilig om te fietsen met ballonnen aan je stuur.

Extra

• Maak een fietstocht rond de school met de mooi versierde fietsen. De leerlingen op versierde stepjes of schoenen lopen in optocht.
• Met gekleurde rietjes zijn ook spaken mooi te versieren (snijdt de rietjes in de lengte open waardoor ze rond de spaken te schuiven zijn). Papieren rietjes zijn dan veel beter voor het milieu dan plastic rietjes. Sta met de leerlingen stil bij de gevolgen van plastic in de natuur en het recyclen van plastic.
• Vraag de gemeente of fietsenwinkel om een paar oude fietsen en laat de leerlingen deze fietsen versieren/verven.

Korte beschrijving

Leerlingen krijgen opdrachten welke zij moeten uitvoeren

Leerdoel

Leerlingen ervaren dat fietsen ook leuk is

De les

Maak voor de leerling een opdrachtenkaart met fietsactiviteiten die ze in de Schoolbrengweek moeten doen. Het geeft niet in welke volgorde ze de activiteiten doen. Je kunt hier ook een soort fietsbingo van maken. Natuurlijk hoeven de leerlingen niet te bewijzen dat ze de activiteit gedaan hebben. Zet een paraaf, stempel, sticker of iets dergelijks op de kaart als een leerling aangeeft de activiteit gedaan te hebben.

Bedenk zelf opdrachten die passen bij de leeftijd van de leerlingen en die in de school- en leefomgeving zijn uit te voeren. Bijvoorbeeld:

• Fiets over een brug. Dit mag een kleine brug zijn of een grote. Over water, een weg of het spoor.
• Controleer of je fietsbanden hard zijn, pomp ze op als dat nodig is. Bonuspunt als je jouw hele fiets controleert.
• Fiets 5 kilometer op één dag. Controleer je gefietste afstand op www.google.nl/maps.
• Ga minstens drie dagen in één week op de fiets naar school. Bonuspunt als je de hele week op de fiets naar school gaat.
• Maak een foto van jou en je beste vriend of vriendin en jullie fietsen. Natuurlijk maak je deze foto op een veilige plek.

Werkwijze

Laat de leerlingen op een kopie van een plattegrond aankruisen waar ze wonen. Laat ze vervolgens de route intekenen die ze volgen van huis naar school. Met behulp van kleuren wordt hierbij onderscheid gemaakt of dit lopend, met de fiets, met de auto of met het openbaar vervoer is. Spreek dus met de leerlingen af, welke kleuren er voor voetgangers, fietsers en automobilisten gebruikt gaan worden.

Laat de leerlingen de volgende vragen beantwoorden:

• Welke situaties op de route vind je gevaarlijk?
• Waarom is dat gevaarlijk?
• Hoe kun je je daar het beste gedragen?
• Kun je oplossingen bedenken voor de gevaarlijke verkeerssituaties?

Extra

Leerlingen die bij elkaar in de buurt wonen, kunnen met een digitale camera foto’s van de route van huis naar school maken. Zij leggen daarbij vast wat de (on)veilige situaties zijn. De foto’s kunnen in een presentatie worden verwerkt en met de andere leerlingen of zelfs met de gemeente besproken worden.

De gevaarlijke situaties kunnen ook door de ouders in kaart gebracht worden met behulp van de vragenlijst 'Knelpunten op de school-thuisroute'. Aan de hand van de antwoorden kunt u samen met de leerlingen deze situaties bespreken en eventueel fotograferen.

Het wordt aanbevolen om daadwerkelijke knelpunten door te geven aan de gemeente.

Met de SCHOOLBRENGMONITOR kunt u in beeld brengen hoe kinderen en ouders naar school komen. Om gebruik te kunnen maken van de SCHOOLBRENGMONITOR vraagt u een account aan op de website www.schoolbrengmonitor.nl

Leerdoel

Leerlingen kennen de betekenis van de vaste vormen en kleuren van verkeersborden. Leerlingen vergroten hun kennis van de betekenis van verkeersborden.

De les

Door hun vaste vorm en betekenis is het gemakkelijk om met verkeersborden iets duidelijk te maken. Een rond bord met een rode rand betekent immers dat iets verboden is. Wat er niet mag, zie je aan het plaatje in het verkeersbord. Laat de leerlingen een verkeersbord ontwerpen voor iets dat zij willen veranderen. Ze moeten hiervoor gebruik maken van de juiste vormen en kleuren.

Extra

• Ga met de leerlingen op verkeersbordenspeurtocht. Welke verkeersborden staan er in de schoolomgeving. Wat betekenen deze borden?
• Maak bingokaarten met verkeersborden die in de schoolomgeving voorkomen (afbeeldingen of betekenis). Kunnen de leerlingen ze allemaal vinden?

Leerdoel

Leerlingen kennen de betekenis van verkeersborden en verkeerssituaties in de eigen omgeving De les Dagelijks lopen of fietsen leerlingen in de schoolomgeving. Maar hoe zit het eigenlijk met alle verkeersborden en verkeersregels rondom school?

De verkeersbordenspeurtocht kan op meerdere manieren uitgevoerd worden. Twee verschillende werkwijzen worden hieronder beschreven.

Werkwijze 1

De leerkracht/verkeersouder maakt foto’s van verkeersborden en verkeersregels in de schoolomgeving. Aan de hand van deze foto’s stippelt de leerkracht/verkeersouder een route uit en maakt een boekje met de routebeschrijving. In deze routebeschrijving zijn de gemaakte foto’s opgenomen en per foto zijn vragen voor de leerlingen gemaakt. Elke leerling of groepje leerlingen krijgt het boekje waar de speurtocht in staat. In kleine groepjes leggen de leerlingen de speurtocht af en beantwoorden tussendoor de vragen over de verkeersborden en verkeersregels.

Werkwijze 2

Verdeel de klas in tweetallen of viertallen van leerlingen die dicht bij elkaar in de buurt wonen. Ieder groepje krijgt een digitale camera. De leerlingen maken foto’s van tien verschillende verkeersborden bij hen in de buurt of op de school-thuisroute. Samen maken de leerlingen een collage van de borden. Iedere collage wordt kort gepresenteerd waarbij de overige leerlingen vragen mogen stellen en de “fotografen” daarop antwoord geven.

Extra

Zijn er weinig verkeersborden in de schoolomgeving, dan kunt u meer vragen opnemen over verkeersregels, zoals: wie heeft er hier voorrang, moet je een ruime of krappe bocht maken, etc.

Leerdoel

Leerlingen testen en vergroten hun kennis van de verkeersregels aan de hand van een quiz.

De les

Als je lopend of op de fiets naar school gaat, is het natuurlijk belangrijk dat je de verkeersregels goed kent. SchoolTV zond in 2012 het programma ‘De Verkeersquiz’ uit. Tijdens dit programma streden twee scholen tegen elkaar. Hoe zouden uw leerlingen het er vanaf brengen? Pauzeer het filmpje nadat de vraag gesteld is en laat leerlingen antwoord geven. Bekijk daarna het antwoord in het filmpje.

Nog leuker is het om zelf een verkeersquiz te maken met foto’s uit de schoolomgeving. U kunt deze foto’s en vragen verwerken in een PowerPoint presentatie en kiezen uit verschillende werkvormen waarop de leerlingen antwoord geven, bijvoorbeeld:

• door het opsteken van rode/groene kaartjes of kaartjes met het cijfer van het juiste antwoord
• door het rennen naar het vak met het juiste antwoord (ren-je-rot spel)

U kunt de quiz interactiever maken via de (Engelstalige) website Kahoot!. Met Kahoot! kunt u leerlingen via een computer, tablet of met hun smartphone aan de quiz laten deelnemen. De quizversie van Kahoot! laat leerlingen punten verdienen door de juiste antwoorden te geven. Na iedere vraag is de stand op de ranglijst te zien, zowel op de eigen device als op het centrale scherm. Dit zorgt voor extra motivatie. Met Google Forms kunt u een quiz maken die leerlingen individueel kunnen maken.

Leerdoel OP HET SCHOOLPLEIN

Leerlingen vergroten hun verkeersvaardigheid.

De les

Op het schoolplein kunt u samen met leerlingen de verkeersvaardigheid oefenen. U kunt  bijvoorbeeld oefenen in het oversteken van een rechte straat, bij een kruispunt, een  zebrapad, verkeerslichten en geparkeerde auto’s. Enkele leerlingen kunnen op karren of  schoolfietsjes de verkeersdeelnemers zijn. Ook kunt u fietsvaardigheidsoefeningen op het schoolplein doen. Denk bijvoorbeeld aan het  oefenen met wegrijden en remmen, hand uitsteken of slalommen.

In de praktische verkeersmethode ‘Verkeerskunsten’ staat naast de plattegrond ook duidelijk een uitleg en het leerdoel omschreven.   

Leerdoel IN DE SCHOOLOMGEVING

De verkeersvaardigheid van leerlingen is vergroot.  Leerlingen kunnen deze vaardigheid in de praktijk toepassen  

De les

Ook in de schoolomgeving kunt u met de groepen 1 tot en  met 4 oefenen in veilig oversteken. Wandel met de hele klas  of in kleine groepjes onder begeleiding van ouders een route  in de schoolomgeving. Onderweg kunnen de leerlingen  oefenen in het oversteken van een rechte straat, bij een  kruispunt, een zebrapad, verkeerslichten en geparkeerde auto’s.  

Extra

Voor de educatieve routes in de schoolomgeving kunt u ook routes gebruiken die u dit  schooljaar ook met de leerlingen gaat doen, bijvoorbeeld de route naar de gymzaal.

Leerdoel

Een kind heeft op een dag rond de 60 minuten beweging nodig. Kinderen die veel bewegen blijken beter te presteren op cognitieve vaardigheden als lezen en rekenen. De leerlingen zijn zich bewust dat voldoende bewegen belangrijk is.

De les

Bewegingsdagboek Het effect van bewegen is afhankelijk van de intensiteit; licht intensief (afwassen), matig intensief (wandelen, fietsen) en zwaar intensief (hardlopen, voetballen). Laat de leerlingen een week lang een dagboek bijhouden met welke activiteiten ze hebben gedaan, wat de intensiteit volgens hen was en hoe lang ze dit hebben gedaan. Komen ze aan een uur per dag? Door lopend of op de fiets naar school te gaan, kom je al een heel eind!

Bewegen tijdens de les

Kinderen die bewegend leren rekenen en spellen, pikken de lesstof sneller op dan klasgenootjes die stilzitten tijdens de les. Het loont dus om kinderen in de klas extra veel te laten bewegen:

• Laat de leerlingen (op hun stoel) gaan staan als ze een vraag willen stellen of het antwoord weten op een vraag.
• Ga met je klas naar het schoolplein. Een meter of twintig vanaf de startlijn leg je een stuk papier met een stift. De kinderen rennen daar naartoe en schrijven het antwoord van de vraag op.
• Kind 1 bedenkt een som en gooit de bal naar een kind dat de som moet beantwoorden. Het kind met de bal bedenkt de volgende som en gooit de bal naar een ander kind.
• Laat de leerlingen automatiserings- of herhalingsoefeningen doen terwijl ze rondje fietsen op het schoolplein.
• Doe een Zweeds renspel op het schoolplein. Verderop vindt u een uitleg over dit spel.
• Links en rechts, doe met de leerlingen de ‘Hokey Pokey’ (of in het Engels)

Zweeds renspel

Een kind heeft op een dag rond de 60 minuten beweging nodig. Kinderen die veel bewegen blijken beter te presteren op cognitieve vaardigheden als lezen en rekenen. Kinderen die bewegend leren rekenen en spellen, pikken de lesstof sneller op dan klasgenootjes die stilzitten tijdens de les. Het loont dus om kinderen in de klas extra veel te laten bewegen. Laat de leerlingen extra bewegen tijdens de les met dit Zweeds renspel.

Nodig

• Maak vijftien tot twintig meerkeuzevragen over verkeer (met duidelijke nummering erop). Bij de antwoorden staan letters die straks een woord of zin moeten vormen (bijvoorbeeld: “Schoolbrengdag” of “Op de fiets naar school”).
• Maak per groepje een antwoordkaart.

Het spel

• Leg overal op het schoolplein de verkeersvragen die de leerlingen moeten oplossen.
• Verdeel de klas in tweetallen.
• Het eerste tweetal begint met vraag 1, het tweede tweetal met vraag 3, het derde met 5, etc. Daarna beantwoorden ze de vragen gewoon opvolgend.
• Eén leerling uit het tweetal rent naar de vraag, onthoud de letter van het juiste antwoord en rent terug naar het maatje. Samen vullen ze de letter in op de antwoordenkaart.
• Wanneer het antwoord is ingevuld, is het de beurt aan het maatje om naar de volgende vraag te rennen.
• Aan het eind moet het tweetal met de gevonden letters de zin of het woord zien te maken.

Extra

• Maak de vragen extra leuk door verkeerssituaties uit de schoolomgeving te gebruiken.
• U kunt het spel gemakkelijker maken door het maken van de zin achterwege te laten.

Leerdoel

De school heeft inzicht in het haal- en brenggedrag, Leerlingen zijn meer gemotiveerd om lopend of fietsend naar school te komen.

De les

Laat de leerlingen aangeven op welke wijze zij naar school zijn gekomen. Wat voorbeelden:

• Door het opsteken van handen.
• Door op het digitale schoolbord een namenlijst te zetten waarop de leerlingen bij binnenkomst aangeven hoe zij naar school zijn gekomen.
• Laat leerlingen het anoniem aangeven door bijvoorbeeld potjes met ‘lopen’, ‘fietsen’, etc. neer te zetten waar ze een muntje in kunnen doen.
• Laat leerlingen kunnen in kolommen een sticker op een groot stuk karton plakken.

Extra

• Inventariseer op verschillende dagen, in verschillende seizoenen, bij verschillende weertypen en kijk wat de gevolgen hiervan zijn.
• Sta met de leerlingen stil bij begrippen als ‘meeste, minste, evenveel’
• Maak gebruik van de digitale Schoolbrengmonitor van SCHOOL op SEEF (www.schoolbrengmonitor.nl)
• U kunt ook het onderstaande formulier gebruiken

Tip 1 - Oefen regelmatig met uw kind, ook in het verkeer.

Oefen van jongs af aan, bijvoorbeeld: oversteken als voetganger en fietser, fietsen op veilig terrein en op bekende en minder bekende routes.

Tip 2 - Zorg dat de fietsen in orde zijn.

Check regelmatig remmen, verlichting, bel en frame, ook samen met uw kind. Bekijk de checklist bij het lesmateriaal 'Een veilige of versierde fiets'.

Tip 3 - Geef het goede voorbeeld!

Kinderen zien en kopiëren meer dan veel mensen denken. Dus steek uw hand uit bij het afslaan, laat uw smartphone in de tas in het verkeer en kijk goed uit bij het oversteken.

Tip 4 - Lopen of op de fiets naar school: dagelijkse ervaring

Ervaring is belangrijk om echt verkeersvaardig te worden. Bovendien is lopen of fietsen naar school gezond, goed voor frisse lucht én leuk! Kom dus lekker lopend of fietsend naar school. Is dat niet elke dag mogelijk? Misschien lukt het wel op één dag in de week. Maak er een vaste dag van!

Tip 5 - Voor- of achterop de fiets? Vervoer uw kind veilig!

Gebruik een goedgekeurd fietszitje, sluit gordels en voetriempjes bij iedere rit en gebruik goede spaakafschermers.